Τι είναι η δίαιτα χαμηλή σε FODMAPs; Είναι ασφαλές να ακολουθήσουμε μία δίαιτα χαμηλή σε FODMAPs; Αποτελεί υιοθέτηση μιας υγιεινής διατροφικής πρακτικής;
Τι είναι FODMAPs;
Το ακρωνύμιο FODMAPs (Fermentable Oligosaccharides, Disaccharides, Monosaccharides And Polyols) μεταφράζεται στα ελληνικά ως ζυμώσιμοι ολιγοσακχαρίτες, δισακχαρίτες, μονοσακχαρίτες και πολυόλες. Αναφέρεται σε υδατάνθρακες βραχείας αλυσίδας που δεν απορροφώνται επαρκώς κατά τη διέλευσή τους από το λεπτό έντερο με αποτέλεσμα να μεταβολίζονται από τους μικροοργανισμούς του παχέως εντέρου και να παράγουν αέρια και άλλες ουσίες. Στους ανθρώπους που έχουν Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου και ιδιαίτερα ευαίσθητο το νευρικό σύστημα στο έντερο μπορεί να προκληθεί έντονο φούσκωμα, μετεωρισμός, κοιλιακό άλγος και διαταραχές του γαστρεντερικού.
Ποιες οι ιδιαιτερότητες της δίαιτας με χαμηλά FODMAPs;
Η δίαιτα με μειωμένα Fodmaps είναι εκείνη όπου περιορίζουμε στο ελάχιστο την κατανάλωση των παραπάνω υδατανθράκων. Αυτή την τακτική την ακολουθούμε για περίπου 4 εβδομάδες και στη συνέχεια αυξάνουμε σταδιακά την ποσότητα των Fodmaps ως το μέγιστο ανεκτό σημείο, το σημείο όπου η ποσότητα των Fodmaps στη διατροφή δεν προκαλεί ενοχλήσεις και συμπτώματα. Παράλληλα, η συνολική ποσότητα των φυτικών ινών στη διατροφή είναι σχετικά περιορισμένη και την αυξάνουμε σταδιακά με το πέρας των συμπτωμάτων.
Στον πίνακα που ακολουθεί καταγράφονται τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε FODMAPs.
Είναι μία ασφαλής δίαιτα;
Μετά από έρευνες των τελευταίων ετών, που ξεκίνησαν από το πανεπιστήμιο Monach στην Αυστραλία, φαίνεται πως η συγκεκριμένη δίαιτα έχει αποτελέσματα στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων ενός από τους τύπους του Συνδρόμου του Ευερέθιστου Εντέρου.
Ήδη στην Αυστραλία και τον Καναδά έχει ενταχθεί στην κλινική διαιτολογική πρακτική με θετικά αποτελέσματα. Στην Ευρώπη η δίαιτα FODMAPs δεν είναι ενταγμένη στις οδηγίες για την αντιμετώπιση του Συνδρόμου Ευερέθιστου Εντέρου.
Πότε ενδείκνυται η δίαιτα χαμηλή σε FODMAPs;
Στις χώρες όπου γίνεται χρήση αυτής της δίαιτας ως μέσο για ανακούφιση των συμπτωμάτων από το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου υπάρχει ένας αλγόριθμος που πρέπει να ακολουθείται από τους ειδικούς.
Πιο συγκεκριμένα απαιτείται η σίγουρη διάγνωση του Συνδρόμου Ευερέθιστου Εντέρου κάτι που σημαίνει αποκλεισμός πιθανής άλλης νόσου του εντέρου που μπορεί να δίνει παρόμοια συμπτώματα.
Στη συνέχεια χρειάζεται να αναγνωριστεί ο τύπος του Συνδρόμου Ευερέθιστου Εντέρου.
Το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου έχει 3 τύπους:
- 1ος τύπος: επικρατεί η διάρροια
- 2ος τύπος: επικρατεί η δυσκοιλιότητα
- 3ος τύπος: μικτού τύπου
Η δίαιτα FODMAPs ενδείκνυται κυρίως για τον διαρροϊκό τύπο και υπό προϋποθέσεις για τον μικτό. Δεν έχει κανένα όφελος στον τύπο όπου επικρατεί η δυσκοιλιότητα.
Δίνεται μόνο με σύσταση ειδικού διαιτολόγου με την προϋπόθεση ότι έχουν ήδη δοκιμαστεί οι οδηγίες για μείωση της ποσότητας φυτικών ινών στα πλαίσια ισορροπημένης διατροφής και η διαρροϊκή κρίση δεν υποχωρεί.
Αποτελεί αυτή η δίαιτα υιοθέτηση μιας υγιεινής διατροφικής πρακτικής;
Όπως προκύπτει από τα παραπάνω, η δίαιτα χαμηλή σε FODMAPs δεν αποτελεί κάποιο «είδος» υγιεινής διατροφής. Αντίθετα, αλλάζει ιδιαίτερα το μικροβίωμα του εντέρου μας και τις ουσίες που παράγονται εκεί με άγνωστες μέχρι στιγμής τις μακροπρόθεσμες συνέπειες για την υγεία. Γι αυτό το λόγο χρειάζεται πάντα να συζητάμε με τον κατάλληλο ειδικό ώστε να ενημερωνόμαστε ολοκληρωμένα όταν σκεφτόμαστε να αλλάξουμε δραστικά τις διατροφικές μας συνήθειες.
Πηγές:
Brouns, F., Delzenne, N., and Gibson, G. 2017. The dietary fibers-FODMAPs controvercy. Cereal Foods World. Vol. 62, no. 3, pp. 98-103.
Digestive Health Foundation: Information about low FODMAP Diet. June 2013
Canadian association of gastroenterology. Enhanced Primary Care Pathway: IBS. July 2016
Από τη Διαιτολόγο- Διατροφολόγο Μαρία Ιωαννίδου
