Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι η πιο κοινή αυτοάνοση νόσος και η κύρια αιτία υποθυρεοειδισμού. Οι επιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι μεγάλο ποσοστό των ατόμων με θυρεοειδίτιδα Hashimoto έχουν ανεπάρκεια σε μικροθρεπτικά συστατικά όπως το ιώδιο, ο σίδηρος, το μαγνήσιο, το σελήνιο και οι βιταμίνες D και B12, τα οποία είναι απαραίτητα για την καλή λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα.
- Ιώδιο
Το ιώδιο είναι απαραίτητο ιχνοστοιχείο για τη σύνθεση των θυρεοειδικών ορμονών (Τ3 και Τ4). Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η επαρκής ημερήσια πρόσληψη ιωδίου είναι 150 μg/ημέρα στους ενήλικες. Είναι σημαντικό να καλύπτονται οι ημερήσιες ανάγκες του ιωδίου μέσω της διατροφής και οι κύριες πηγές ιωδίου είναι τα θαλασσινά, τα ψάρια, το γάλα, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα λαχανικά και τα φρούτα. Χρειάζεται προσοχή στην πρόσληψη ιωδίου, καθώς η υπερβολική πρόσληψη ή η υπερβολική λήψη συμπληρωμάτων συσχετίζεται με τη δυσλειτουργία του θυρεοειδούς, συμπεριλαμβανομένης της αυτοανοσίας του θυρεοειδούς.
- Σελήνιο
Το σελήνιο έχει αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Το σελήνιο στα τρόφιμα βρίσκεται συχνότερα σε συνδυασμό με πρωτεΐνες, επομένως μπορεί να υπάρχει σε προϊόντα όπως το κρέας, τα ψάρια θαλάσσιας προέλευσης και του γλυκού νερού, τα αυγά, τα θαλασσινά, τα παραπροϊόντα σφαγίων και τα δημητριακά. Ωστόσο, τα καρύδια Βραζιλίας και τα μανιτάρια έχουν την υψηλότερη περιεκτικότητα σε σελήνιο. Μέχρι στιγμής, δεν συστήνεται η συμπληρωματική λήψη σεληνίου σε άτομα με θυρεοειδίτιδα Hashimoto.
- Σίδηρος
Ο σίδηρος είναι απαραίτητος για την παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών και η έλλειψη του μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούς. Ο σίδηρος στα τρόφιμα βρίσκεται σε δύο μορφές: αιμικός και μη αιματικός. Το κόκκινο κρέας είναι πλούσιο σε αιμοσφαιρίνη και ως εκ τούτου είναι η κύρια πηγή σιδήρου. Επιπλέον, ο αιμικός σίδηρος βρίσκεται στα πουλερικά, τα αυγά και τα ψάρια, ενώ ο μη αιμικός σίδηρος λαμβάνεται από δημητριακά, όσπρια, λαχανικά και φρούτα. Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι γυναίκες με αναιμία και μειωμένη λειτουργία του θυρεοειδούς βελτιώνοντας τα επίπεδα σιδήρου βελτιώθηκαν και τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών.
- Μαγνήσιο
Το μαγνήσιο είναι ένα από τα πολλά μέταλλα, των οποίων οι ελλείψεις παρατηρούνται πιο συχνά. Τα μειωμένα επίπεδα μαγνησίου στον ορό συνδέονται με αρκετές χρόνιες ασθένειες. Μια συγχρονική μελέτη με 1257 συμμετέχοντες έδειξε ότι τα χαμηλά επίπεδα μαγνησίου στον ορό συσχετίστηκαν με αυξημένο κίνδυνο για θυρεοειδίτιδα Hashimoto. Καλές πηγές μαγνησίου αποτελούν το σπανάκι, το μπρόκολο, το αβοκάντο, τα όσπρια, οι ξηροί καρποί, οι μπανάνες και τα δημητριακά ολικής αλέσεως.
- Βιταμίνη D
Η βιταμίνη D παράγεται κυρίως ενδογενώς στο δέρμα μετά από έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία (ειδικά την ακτινοβολία UVB). Μεταξύ των τροφίμων που περιέχουν τις υψηλότερες ποσότητες βιταμίνης D είναι τα λιπαρά ψάρια (όπως ο σολομός και το σκουμπρί), ενώ άλλες πηγές αυτής της βιταμίνης αποτελούν το κρέας, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Η ανεπάρκεια βιταμίνης D φαίνεται να εμπλέκεται στον παθολογικό μηχανισμό που κρύβεται πίσω από την εμφάνιση της θυρεοειδίτιδας Hashimoto και απαιτούνται περισσότερες μελέτες για να δείξουν εάν η συμπληρωματική χορήγηση βιταμίνης D μπορεί να χρησιμοποιηθεί στα πλαίσια της θεραπεία ή για την καθυστέρηση της εξέλιξής της νόσου.
- Βιταμίνη Β12
Η βιταμίνη Β12 υπάρχει σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης, όπως το κρέας, τα ψάρια, τα αυγά, το γάλα και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα. Μια μελέτη με 130 ασθενείς που διαγνώστηκαν με αυτοάνοσο υποθυρεοειδισμό διαπίστωσε ότι η ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 βρέθηκε στο 46% των ασθενών. Συστήνεται να ελέγχεται η συγκέντρωση της βιταμίνης Β12, καθώς και της βιταμίνης D σε άτομα με θυρεοειδίτιδα Hashimoto ως μέρος του τακτικού ελέγχου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μια μελέτη ασθενών-μαρτύρων διαπίστωσε σημαντικά αυξημένη κατανάλωση ζωικού λίπους και επεξεργασμένου κρέατος στην ομάδα των ατόμων με θυρεοειδίτιδα Hashimoto, ενώ τα υγιή άτομα κατανάλωναν συχνότερα δημητριακά ολικής αλέσεως, ελαιόλαδο, λιπαρά ψάρια και φρούτα. Η μελέτη έδειξε ότι η κατανάλωση κόκκινου κρέατος συσχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης αυτοανοσίας του θυρεοειδούς, ενώ η Μεσογειακή διατροφή είχε ευεργετική επίδραση.
Επομένως, δεν υπάρχει ακόμη ειδική δίαιτα που συνιστάται για ασθενείς με θυρεοειδίτιδα Hashimoto, αλλά έχει προταθεί η προστατευτική επίδραση της αντιφλεγμονώδους διατροφής, όπως είναι η Μεσογειακή διατροφή, η οποία είναι πλούσια σε βιταμίνες και αντιοξειδωτικά και βοηθά στη βελτίωση της λειτουργίας του θυρεοειδούς, την επιβράδυνση της φλεγμονώδους διαδικασίας, καθώς και την κάλυψη των διατροφικών αναγκών.
Παναγιώτα Καλούδη, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος Μέλος της διαιτολογικής ομάδας Νutrition Support
Βιβλιογραφία
Ihnatowicz, P., Drywień, M., Wątor, P., & Wojsiat, J. (2020). The importance of nutritional factors and dietary management of Hashimoto’s thyroiditis. Annals of Agricultural and Environmental Medicine, 27(2), 184–193.
