Η μεγαλοβλαστική αναιμία χαρακτηρίζεται από το σχηματισμό μη φυσιολογικά μεγάλου μεγέθους ερυθρών αιμοσφαιρίων και η πιο συχνή αιτίας της είναι η ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 και φυλλικού οξέος.
Ποια είναι τα αίτια της ανεπάρκειας Β12;
Τα κύρια συμπτώματα από τη μακροχρόνια έλλειψη Β12 περιλαμβάνουν αδυναμία, αίσθημα παλμών, κόπωση, ζάλη, δύσπνοια, γλωσσίτιδα, καθώς και νευρολογικά συμπτώματα όπως μούδιασμα στα χέρια ή τα πόδια, σύγχυση, άνοια, κ.α.
- Δυσαπορρόφηση βιταμίνης Β12
- Οφείλεται κυρίως στην κακοήθη αναιμία, η οποία χαρακτηρίζεται από ανεπαρκή παραγωγή του ενδογενούς παράγοντα που εκκρίνεται από το στομάχι και είναι απαραίτητος για την απορρόφησή της.
- Λιγότερο συχνά οφείλεται στη γαστρεκτομή και τις εντερικές διαταραχές, όπως κοιλιοκάκη, νόσος Crohn, εκκολπώματα.
- Ανεπαρκής διαιτητική πρόσληψη βιταμίνης Β12, συνήθως λόγω χορτοφαγίας
Ποιοι είναι οι διατροφικοί στόχοι για τους ασθενείς με ανεπάρκεια Β12;
- Αύξηση της κατανάλωσης τροφίμων που είναι καλές πηγές Β12, όπως το κρέας, το αυγό, τα πουλερικά, τα θαλασσινά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
- Αύξηση της κατανάλωσης πράσινων φυλλωδών λαχανικών
- Δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη (1,5g/kg σωματικού βάρους)
Ποια είναι τα αίτια της ανεπάρκειας φυλλικού οξέος;
Η ανεπάρκεια φυλλικού οξέος οφείλεται κυρίως σε:
- Ανεπαρκή διαιτητική πρόσληψη φυλλικού οξέος
- Μειωμένη απορρόφηση (κοιλιοκάκη, νόσος Crohn)
- Αυξημένες ανάγκες (εγκυμοσύνη, φλεγμονώδη νοσήματα, κ.α)
- Αυξημένη απώλεια στα ούρα (ηπατικά νοσήματα, καρδιακή νόσος)
- Φαρμακευτική αγωγή (αντιεπιληπτικά, βαρβιτουρικά)
Ο επιπολασμός της ανεπάρκειας φυλλικού οξέος έχει μειωθεί λόγω του εμπλουτισμού των τροφίμων με φυλλικό οξύ, αλλά εξακολουθεί να παρατηρείται μεταξύ κυρίως στους ηλικιωμένους και τους αλκοολικούς. Οι κλινικές εκδηλώσεις περιλαμβάνουν συνήθως ιστορικό διατροφικής ανεπάρκειας χωρίς νευρολογικά σημεία και οι ασθενείς ανταποκρίνονται στη θεραπεία με φυλλικό οξύ.
Καλές πηγές φυλλικού οξέος:
- τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά
- φρούτα
- δημητριακά ολικής άλεσης
- γαλακτοκομικά προϊόντα
- εμπλουτισμένα τρόφιμα με φυλλικό οξύ
Tip: Καλό είναι οι ασθενείς να προτιμούν την κατανάλωση φρέσκων φρούτων και λαχανικών συγκριτικά με τα μαγειρεμένα, μιας και το φυλλικό οξύ είναι ευαίσθητο στις υψηλές θερμοκρασίες και μπορεί να καταστραφεί.
Παναγιώτα Καλούδη, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος Μέλος της διαιτολογικής ομάδας Νutrition Support
Ralph Green & Ananya Datta Mitra (2017). Megaloblastic Anemias: Nutritional and Other Causes. Med Clin North Am 2017 Mar;101(2):297-317. doi: 10.1016/j.mcna.2016.09.013. Epub 2016 Dec 14.
