Στην ετικέτα των τροφίμων μπορούν να εμφανίζονται ισχυρισμοί διατροφής ή/και ισχυρισμοί υγείας, προκειμένου να βοηθήσουν τους καταναλωτές να επιλέγουν πιο υγιεινά τρόφιμα.
Όσον αφορά τους ισχυρισμούς διατροφής, επιτρέπονται μόνο αυτοί που περιλαμβάνονται στον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1924/2006, σύμφωνα με τον οποίον, ισχυρισμός διατροφής είναι κάθε πληροφορία που δηλώνει, υπονοεί ή οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ένα τρόφιμο διαθέτει ιδιαίτερες ευεργετικές θρεπτικές ιδιότητες, λόγω της θερμιδικής αξίας ή άλλης ουσίας που:
• περιέχεται ή
• δεν περιέχεται ή
• περιέχεται σε μειωμένο ή αυξημένο ποσοστό στο τρόφιμο, π.χ., «υψηλή περιεκτικότητα σε ω-3 λιπαρά οξέα»
Οι ισχυρισμοί διατροφής αναφέρονται στις ευεργετικές ιδιότητες που διαθέτει το προϊόν λόγω των θρεπτικών συστατικών που περιέχει ή δεν περιέχει, όπως για παράδειγμα:
Μειωμένη ενεργειακή αξία: Περιέχει 30% λιγότερες θερμίδες από το πλήρες προϊόν.
Χωρίς θερμίδες: Περιέχει λιγότερο από 4kcal ανά 100ml.
Υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες / Πλούσιο σε φυτικές ίνες : Περιέχει τουλάχιστο 6γρ φυτικές ίνες ανά 100γρ ή τουλάχιστο 3γρ φυτικές ίνες ανά 100kcal.
Πηγή φυτικών ινών: Περιέχει τουλάχιστον 3γρ φυτικές ίνες ανά 100γρ.
Χαμηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα: Περιέχει λιγότερο από 5γρ σακχάρων ανά 100γρ ή λιγότερο από 2.5γρ σακχάρων ανά 100ml.
Χωρίς ζάχαρη: Περιέχει λιγότερο από 0.5γρ ζάχαρη ανά 100γρ.
Χαμηλό σε λιπαρά: Περιέχει λιγότερο από 3γρ. λίπος ανά 100γρ ή λιγότερο από 1.5γρ λίπος ανά 100ml.
Χωρίς κορεσμένα λιπαρά: Περιέχει λιγότερο από 0.1γρ κορεσμένα και τρανς λιπαρά ανά 100γρ ή 100ml.
Χωρίς λίπος: Περιέχει λιγότερο από 0.5γρ λίπος ανά 100γρ. ή ανά 100ml.
Υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη: Τουλάχιστον το 20% των θερμίδων του προϊόντος προέρχονται από πρωτεΐνη.
Χαμηλό σε νάτριο/αλάτι: Περιέχει λιγότερο από 0.12γρ νάτριο (ή 0.3γρ αλάτι) ανά 100γρ ή ανά 100ml.
Πολύ χαμηλό σε νάτριο/αλάτι: Περιέχει λιγότερο από 0.04γρ νάτριο (ή 0.1γρ αλάτι) ανά 100γρ ή ανά 100ml.
Χωρίς νάτριο/αλάτι: Περιέχει λιγότερο από 0.005γρ νάτριο (ή 0.01γρ αλάτι) ανά 100γρ ή ανά 100ml.
Πηγή βιταμινών ή/και ιχνοστοιχείων: Περιέχει το 5-15% της Συνιστώμενης Ημερήσιας Πρόσληψης (ΣΗΠ) ανά 100kcal.
Υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνες ή/και ιχνοστοιχεία: Περιέχει τουλάχιστον τη διπλάσια ποσότητα σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία που περιέχει το προϊόν με ισχυρισμό «Πηγή βιταμινών και/ή ιχνοστοιχείων».
Ελαφρύ / Light : Έχει 30% λιγότερη περιεκτικότητα σε κάποιο θρεπτικό συστατικό συγκριτικά με το πλήρες προϊόν (π.χ. 30% λιγότερες θερμίδες).
Ισχυρισμός υγείας είναι κάθε πληροφορία που δηλώνει ή υπονοεί ή οδηγεί στο συμπέρασμα ότι υπάρχει σχέση μεταξύ μιας κατηγορίας τροφίμων ή ενός τροφίμου ή συστατικού του τροφίμου και της υγείας. Δηλαδή, αναφέρεται στην επίδραση που έχει ένα τρόφιμο ή ένα συστατικό του στην υγεία του καταναλωτή, όπως για παράδειγμα «περιέχει ασβέστιο που είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη των οστών» ή «τα ω-3 λιπαρά οξέα προστατεύουν την καρδιαγγειακή υγεία».
Οι ισχυρισμοί υγείας που δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται (ΕΚ αριθ. 1924/2006) είναι εκείνοι που:
(α) υπονοούν ότι μπορεί να επηρεαστεί η υγεία από τη μη κατανάλωση του τροφίμου
(β) αναφέρονται στον ρυθμό ή την ποσότητα απώλειας βάρους
(γ) αναφέρονται σε συστάσεις μεμονωμένων ιατρών ή επαγγελματιών στον τομέα της υγείας και άλλων ενώσεων επαγγελματιών.
Αξίζει να επισημάνουμε ότι οι πληροφορίες για τα τρόφιμα δεν πρέπει να αποδίδουν σε οποιοδήποτε τρόφιμο τις ιδιότητες πρόληψης, αγωγής ή θεραπείας οποιασδήποτε ανθρώπινης ασθένειας, ούτε να αναφέρονται σε τέτοιες ιδιότητες.
Έτσι, οι ισχυρισμοί υγείας και διατροφής προστατεύουν τους καταναλωτές από τυχόν παραπλανητικές πληροφορίες σχετικά με τα τρόφιμα και τους βοηθούν να κάνουν πιο υγιεινές επιλογές τροφίμων.
Παναγιώτα Καλούδη, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος Μέλος της διαιτολογικής ομάδας Νutrition Support
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
https://www.efet.gr/index.php/el/consumers/episimansi
ΕΦΕΤ (2010). Ισχυρισμοί Διατροφής & Υγείας. Κείμενο κατευθυντήριων γραμμών για την εφαρμογή του Κανονισμού 1924/2006.
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:02006R1924-20141213&qid=1576498271119&from=EL
