Η έλλειψη σιδήρου είναι μία από τις συχνότερες αιτίες αναιμίας.
Η σιδηροπενική αναιμία μπορεί να οφείλεται σε:
- ανεπαρκή διαιτητική πρόσληψη (δίαιτα φτωχή σε σίδηρο)
- αυξημένες ανάγκες λόγω εγκυμοσύνης ή ανάπτυξης
- αυξημένες απώλειες αίματος
- έμμηνος ρύση
- γαστρεντερική αιμορραγία (γαστρίτιδα, ελικοβακτήριο του πυλωρού, ατροφική γαστρίτιδα, έλκη, φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου)
- μειωμένη απορρόφηση σιδήρου λόγω π.χ παχυσαρκίας, κοιλιοκάκης ή βαριατρικής επέμβασης
Οι ομάδες πληθυσμού που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σιδηροπενικής αναιμίας είναι τα βρέφη, οι έφηβες, οι γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία ή έγκυες, οι αθλητές και οι ηλικιωμένοι.
Τα συμπτώματα της αναιμίας συνήθως περιλαμβάνουν κόπωση, ταχυκαρδία, αδυναμία ή τριχόπτωση.
Στην εργαστηριακή αξιολόγηση, το πιο αποτελεσματικό διαγνωστικό τέστ είναι η φερριτίνη του ορού, συχνά χρησιμοποιείται η αιμοσφαιρίνη για την επιβεβαίωση της παρουσίας αναιμίας.
Οι κύριες διαιτητικές πηγές σιδήρου είναι:
- Ο αιμικός σίδηρος, ο οποίος προέρχεται από τρόφιμα ζωικής προέλευσης (κόκκινο κρέας και προϊόντα κρέατος, συκώτι, αυγό, ψάρι, κοτόπουλο κ.α) και έχει υψηλή απορροφησιμότητα, απορροφάται περίπου το 8-40%.
- Ο μη αιμικός σίδηρος, ο οποίος βρίσκεται κυρίως σε τρόφιμα φυτικής προέλευσης (όσπρια, προϊόντα ολικής άλεσης, αποξηραμένα φρούτα και λαχανικά) και έχει χαμηλή απορροφησιμότητα, η οποία κυμαίνεται από 0,5-6%.
Η διαιτητική καθοδήγηση στοχεύει στην αύξηση της απορρόφησης σιδήρου από τη διατροφή
Στους ασθενείς με σιδηροπενική αναιμία συστήνεται:
- Η καθημερινή κατανάλωση τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε σίδηρο.
- Η κατανάλωση πηγών βιταμίνης C (πορτοκάλι, φράουλες, ακτινίδιο, πιπεριές) μαζί με τρόφιμα πλούσια σε σίδηρο για την αύξηση της απορρόφησης του σιδήρου.
- Η κατανάλωση τροφίμων με αιμικό σίδηρο σε κάθε γεύμα, αν είναι εφικτό.
- Η αποφυγή κατανάλωσης τσαγιού ή καφέ ταυτόχρονα με τα γεύματα, γιατί παρεμποδίζεται η απορρόφηση του σιδήρου.
- Η κατανάλωση έως τριών μερίδων γαλακτοκομικών ημερησίως, αλλά όχι παράλληλα με την κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε σίδηρο.
Παναγιώτα Καλούδη, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος Μέλος της διαιτολογικής ομάδας Νutrition Support
